Oogstseizoen
Juni tot en met december. De winterpenen zijn echter erg goed te bewaren waardoor wortelen/penen het hele jaar gegeten kunnen worden.
Wat heeft deze plant nodig
Wortelen worden blij van een losse kruimelige grond met een goede vochtvoorziening. Vroege teelten doen het goed op lichte humusrijke grond omdat deze sneller opwarmt. Winterwortelen daarentegen houden juist van wat zwaardere grond. Zorg vooral dat de grond goed los is zodat je wortels rechter groeien.
Voorjaars-, zomer- of najaarsteelt
Wortelen kun je zowel in het voorjaar als de zomer en de herfst telen. Voor de verschillende teelten zul je wel verschillende rassen moeten gebruiken.
Vroeg in het jaar (januari/ februari) kunnen ze al in de grond gezaaid worden. Je zult ze dan wel moeten beschermen met plastic tunneltjes of glas. Het voordeel van de vroege teelt is dat de wortels al aardig volgroeid zijn op het moment dat de wortelvlieg actief wordt. Deze heeft daardoor veel minder last hiervan. Ook de zomerteelt (vanaf eind maart) kan in eerste instantie nog beschermd worden met plastic.
Ga je voor de najaarsteelt dan liggen de zaairijen verder uit elkaar. Je wilt immers dat de wortels tot stevige winterwortels kunnen groeien. De najaarsteelt zaai je van half april tot uiterlijk half juni.
Welke delen van de plant gebruiken we
De naam zegt het al, van wortelen gebruiken we de verdikte wortel. Het loof kan overigens ook als smaakmaker gebruikt worden in salades, soepen of in de schotels waarin de wortel verwerkt wordt.
Hoe te verwerken
Het is handig om het loof direct af te snijden ( wel iets boven de wortel). Het loof onttrekt namelijk veel vocht aan de wortelen. Dat is jammer als je ze nog wat langer wilt bewaren. Verder hoef je alleen maar het groene naveltje te verwijderen en kun je ze verwerken. Met de winterwortelen is het aan te raden om deze met een dunschiller te schillen omdat het schilletje wat bitter kan smaken of er na lang bewaren wat slechter uit ziet.
Wortelen worden zoeter en zachter naarmate ze langer garen. Ze zijn daarom ideaal voor stoofpotjes.
Combineert in de keuken goed met: anijs, azijn, basilicum, bieslook. citrusfruit, dille, dragon, foelie, gember, hysop, kardemom, kervel, komijnpoeder, koriander, noten, nootmuskaat, munt, peterselie, ras el hanout, saffraan, salie, sereh, vanille, verse peper, vijfkruidenpoeder, zeewier.
Bewaren
De vroege wortelen kunnen maar korte tijd bewaard worden en kun je dus het beste snel eten na het oogsten. De latere (winter) wortelen kun je gemakkelijk maanden bewaren. Je moet dan wel het loof eraf halen en zorgen dat je de wortelen op een koele plek bewaart met genoeg luchtvochtigheid en ventilatie.
Wetenswaardigheid
Paarse, zwarte en lichte wortelen wortelen kunnen we nu als ‘vergeten groente’ kopen. Dit zijn echter de oorspronkelijke kleuren van de wortel. De paarse wortel kwam 5000 jaar geleden al voor in Afghanistan. De oranje wortelen hebben we pas sinds de 16e eeuw. Een historicus heeft ooit het gerucht verspreid dat de oranje wortelen gekweekt zijn om (postuum) Willem van Oranje te eren voor zijn opstand tegen de Spanjaarden. Dit is niet erg waarschijnlijk aangezien het succesvol kruisen toch wel meerdere decennia nodig heeft. Wel is het zo dat de oranje wortel zijn oorsprong in Nederland heeft.
Bronnen:
Groente bijbel, van aardappelpuree tot zuringsoeflé. Mari Maris
Handboek ecologisch tuinieren. Velt
